همشهری‌آنلاین - فتانه احدی: به گفته عباس‌زاده عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، اگر پیمان استراتژیک در حوزه نفت و گاز ایران با روسیه عملیاتی شود دو کشور می‌توانند در تعیین قیمت و اعمال مدیریت بر بازار نفت جهان بالاترین نقش را داشته باشند و این موضوع به نفع دو کشور است. عباس‌زاده در حالی از این موضوع سخن به میان آورده است که مفاد قرار داد نفت و گاز باید به تصویب مجلس برسد. با توجه به استقبال مجلس از این موضوع به نظر می رسد تجلس در این باره تصمیم مثبت دارد و این تفاهم نامه در آینده نزدیک امضا خواهد شد. به گفته محسن پاک آیین، البته این قرارداد نشان دهنده میزان اعتمادی است که بین روسیه و ایران وجود دارد و باید به نوعی یکی از نمادهای تقویت روابط ایران و روسیه قلمداد شود.
محسن پاک‌آیین کارشناس ارشد روابط بین‌الملل و سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان با همشهری‌آنلاین درباره تحولات منطقه در صورت امضای قرارداد ایران و روسیه نشسته است که مشروح آن را در ادامه می خوانید.
به عقیده یکی از نمایندگان مجلس، امضا قرارد همکاری ایران و روسیه که قطب بزرگ تولید کننده انرژی هستند باعث می شود که این دو کشور ابتکار عمل در منطقه را به دست بگیرند. تحلیل شما در این‌باره چیست ؟ آیا اینگونه خواهد شد؟
گفته می شود که تفاهم‌نامه‌ای که بین ایران و روسیه در واقع بین شرکت گاز ایران و گازپروم روسیه ایجاد شد، بزرگترین تفاهم‌نامه سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز ایران در طول تاریخ این صنعت بوده است. این تفاهم نامه حائز اهمیت فراوانی است در صورتی که در همه بخش‌های این تفاهم‌نامه تبدیل به قرارداد شود و مصوبه مجلس را بگیرد و بعد اجرایی شود. رقمی حدود ۴۰ میلیارد دلار میزان همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه خواهد بودکه رقم بسیار بالایی است. البته این قرارداد نشان دهنده میزان اعتمادی است که بین روسیه و ایران وجود دارد و باید به نوعی یکی از نمادهای تقویت روابط ایران و روسیه قلمداد شود.
امضا این قرار داد چه تحولاتی در منطقه به وجود خواهد آورد؟
این قرارداد در خاورمیانه نیر پیامی برای کشورهای منطقه دارد. توجه به همکاری‌ها و همگرایی‌های منطقه‌ای، توجه به همکاری کشورهای منطقه با یکدیگر در چارچوب‌های دو جانبه و چند جانبه می‌تواند موجب رشد و تقویت مناسبات اقتصادی کشورها باشد و باعث شود که وابستگی کشورهای منطقه از قدرتهایی که قصد سلطه در این منطقه را دارند قطع شود یا حداقل کاهش پیدا کند که از این بابت دارای این پیام است.
آیا دو کشور می توانند در تعیین قیمت و اعمال مدیریت در بازار نفت جهان نقش داشته باشند و چه تاثیرات سیاسی به دنبال خواهد داشت؟
به طور طبیعی اگر ایران و روسیه در زمینه‌های نفت و گاز به این توافق جامه عمل بپوشانند باعث خواهد شد که نقش ایران و روسیه در کنترل نوسان و تنظیم قیمتها افزایش پیدا کند و غیر از بحث دو جانبه، می‌تواند در منطقه و میان همسایگان ایران تحولی ایجاد کند. البته همه اینها منوط به این است که این تفاهم‌نامه اجرایی و تبدیل به قرار داد شود. و مفاد قرارداد نیز باید در مجلس شورای اسلامی تصویب شود. بعد به تصویب شورای نگهبان برسد و اگر این مراحل طی و اجرایی شود به اعتقاد من تحول بزرگی ایجاد خواهد شد.
آیا نزدیک شدن این دو کشور در مواضع آمریکا تاثیر می‌گذارد یا خیر؟
در واقع آمریکایی‌ها از این نوع تفاهم‌ها راضی نیستند و علاقه ندارند که کشورهای قدرتمند اوراسیا، مانند ایران، چین و روسیه به هم نزدیک شوند.
طراحی‌ها و برنامه‌ریزی‌هایی مانند تحریک اوکراین، تقابل با روسیه و نزدیک شدن ناتو به مرزهای روسیه و نهایتا جنگ اوکراین، تحریکات علیه چین در شرق آسیا، درگیر کردن چین و تایوان، تمایل نداشتن لغو تحریم‌های ایران و ادامه فشارهای اقتصادی و همه اینها به دلیل این است که سه کشور ایران و روسیه و چین می‌توانند به عنوان بازیگران قدرتمند در منطقه اوراسیا و همچنین در غرب آسیا قدرت‌نمایی کرده و بتوانند نقش سازنده‌ای ایفا کنند. به طور طبیعی آمریکا نمی‌تواند موافق توافقات ایران و روسیه باشد.
این قرارداد چه تاثیری در موضع‌گیری اروپا در مورد ایران دارد؟ اروپا ممکن است چقدر از این ارتباط ضرر کند و در تامین انرژی دچار مشکل شود؟
در بین کشورهای اروپایی هم اختلاف نظر وجود دارد. کشوری مانند انگلیس تمایل دارد که سیاست‌های آمریکا تایید شود. در واقع انگلیس در میان کشورهای اروپایی کاملا وابسته و مطیع آمریکاست. اما دیگر کشورهای اروپایی مانند فرانسه و آلمان علاقمندند که انتقال نفت و انرژی کماکان به صورت عادی و روان ادامه داشته باشد و مشکلاتی مانند جنگ اوکراین حتی الامکان از طریق مذاکره بین اوکراین و روسیه حل شود.بنابراین این اختلاف نظرها وجود دارد و به نظر می‌رسد که قدرت یافتن ایران و روسیه و چین در این منطقه در مجموع خیلی مورد علاقه آمریکا و کشورهای اروپایی نیست.
نظر شما